ඉතිහාසය
මෙම පටිත්ත යටතේ ශ්‍රී ලංකාවේ නියඟයේ මෑත ඉතිහාසය ඉදිරිපත් කෙරේ. පොලොන්නරූ දිස්ත්‍රික්කය සඳහා සිද්ධි අධ්‍යයනයක් කර ඇති අතර, විශේෂයෙන් මෙම ප්‍රදේශයේ සාමාන්‍යයෙන් බලපා ඇති තත්වයන් ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා අධ්‍යයනයන් සිදු කර ඇත.
නියඟය
නියඟය සහ එහි බලපෑම් අවම කිරීම සඳහා සංකීර්ණ සංසිද්ධියක් විය හැකිය – නමුත් ආන්තික කාලවලදී දේශගුණය හා නියඟයේ බලපෑම අතර සම්බන්ධය පැහැදිලි ය. මිනිසුන්ට ඇති බලපෑම (ජලයට ප්‍රවේශය), ඔවුන්ගේ ජීවනෝපාය සහ යහපැවැත්ම (ජල සැපයුම, සෞඛ්‍යය, මිනිස්-අලි ගැටුමේ තර්ජන) සහ සමස්ත ආර්ථිකය මේවා පිටතට ගෙන එයි. විවිධ කුටුම්භ, ගොවීන්, වතු සහ කර්මාන්තකරුවන්ට නියඟයට ඇති අවදානම සහ නියඟය අවම කිරීමේ හැකියාව වෙනස් විය හැකිය. 2016 සිට 2017 ඔක්තෝබර් දක්වා ශ්‍රී ලංකාවේ මෑත නියඟයේ තත්වය මෙයයි. අවකාශීය හා සෘතුමය ස්වභාවය වෙනස් විය හැකි අතර හදිසි වර්ෂාපතනයක් නියඟය පාලනය කළ හැකිය. මෙම නියඟය නිරීක්ෂණය කිරීමේදී, ගැඹුරු අවබෝධයක් සහ වඩා හොඳ සැලසුම් කිරීමක් සහ තීරණ ගැනීම සඳහා ද්වාරයෙහි ඇති සම්පත් සමඟ කොන්දේසි පිළිබඳ සාරාංශයක් සැපයීමට අපි අපේක්ෂා කරමු. නියඟයට රාජ්‍ය ප්‍රතිචාරය ඉතිහාසිකව සමාජ සේවා අමාත්‍යාංශය හරහා ජලය, ආහාර හා බෝග සහන සහ වෙනත් සහනාධාර බෙදා හැරීමයි. අවධානය යොමු වී ඇත්තේ පශ්චාත් ආපදා ප්‍රතිචාරයට ය. මෙම ද්වාරය හරහා, දේශගුණය සහ පාරිසරික තත්ත්වයන් සහ අනාවැකි අධීක්ෂණය කිරීම, අපේක්‍ෂිත ආපදා අවදානම් කළමනාකරණයට සහාය විය හැකි යැයි අපි බලාපොරොත්තු වෙමු.
වර්ෂාපතනය සහ නියඟය
වර්ෂාපතනය සහ එහි විචලනය නියඟයට වඩාත්ම සෘජු බලපෑමක් ඇති කරයි. වර්ෂාපතනය සාමාන්‍යයෙන් අපේක්ෂා කළ ප්‍රමාණයට වඩා අඩු නම් සහ මිනිසුන් සහ පරිසර පද්ධති පුරුදු වී ඇති දේට වඩා එහි බලපෑම අනුගමනය කළ යුතුය. නියඟය නියාමනය සඳහා වර්ෂාපතන විචලනය තථ්‍ය කාලීනව සිදු කළ යුතුය. තථ්‍ය කාලීන අධීක්ෂණයක් ගෙන ඒම සඳහා ජාතික වශයෙන් ප්‍රතිලදායී දත්ත ප්‍රතිපත්ති සහ මිල නියම කිරීම මඟහරවා ගැනීම සඳහා අපි විවිධ ක්‍රියා පටිපාටි පිළිබඳව කටයුතු කරමින් සිටිමු. වර්ෂාපතන .නතාවයන් තක්සේරු කිරීම සඳහා චන්ද්‍රිකා පදනම් කරගත් දත්ත, මාර්ගගතව ප්‍රවේශ විය හැකි සමහර දත්ත සහ අපගේ ස්වයංක්‍රීය කාලගුණ මධ්‍යස්ථාන (අප විසින් බාධාවකින් තොරව ප්‍රවේශය ලබා දෙන) ඒකාබද්ධ කළ හැකි බව අපි සොයාගෙන ඇත්තෙමු. රූප සටහන 1 හි පහත දැක්වෙන්නේ වර්තමාන වර්ෂවල වර්ෂාපතනය පෙර වර්ෂවල වර්ෂාපතනය සමඟ සැසඳීමකි. 2016 මැයි 14 සිට 19 දක්වා වූ දැවැන්ත ගංවතුරෙන් පසු වර්ෂාපතනය පෙර වසරවල දක්නට ලැබුණු මට්ටමට වඩා බෙහෙවින් අඩු මට්ටමක පවතින බව අපට පෙනේ.
රූපය 1: ශ්‍රී ලංකාව සඳහා වර්ෂාපතනය සංසන්දනය කිරීම: චන්ද්‍රිකා සහ භූමි නිරීක්ෂණ වලින් ඇස්තමේන්තු කර ඇති ශ්‍රී ලංකාව පුරා එක් එක් දශ වර්ෂ සඳහා සාමාන්‍ය වර්ෂාපතනය පසුගිය වසර 6 තුළ වෙනම වර්ණයකින් රේඛාවක් ලෙස දැක්වේ. පොදු ජනවාරි – දෙසැම්බර් අක්ෂය 2017 තද කළු පැහැයෙන්. රූප සටහන 1 මේ වන විටත් 2017 ජනවාරි මස මුල වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ ඇදවැටීමේ පෙර නිමිත්තකි. හිඟයන් අප්‍රේල් මාසය වන විට ශ්‍රී ලංකාව පුරා පැවතුනි.
නියඟය දෙස බැලීමට වඩාත් පැහැදිලි ක්‍රමයක් නම් වර්තමාන වර්ෂාපතන සාමාන්‍යය දිගු කාලීන සාමාන්‍යයට සාපේක්ෂව සංසන්දනය කිරීමයි. රූප සටහන 2 හි සිදු කර ඇත්තේ මෙයයි. මෙයින් ද පෙන්නුම් කරන්නේ වර්ෂාපතනය තිරසාර ආකාරයකින් සාමාන්‍යයට වඩා අඩු මට්ටමක පවතින බවයි.
රූපය 2. පසුගිය සිව් වසරක දශ වර්ෂ වර්ෂාපතනය සහ ශ්‍රී ලංකාව සඳහා 2002-2017 සාමාන්‍යය: සුමට වක්‍රය 2002-2016 ට වඩා සාමාන්‍යය පෙන්නුම් කරයි – මෙම වාර්ෂික චක්‍රය ඉහත සංඛ්‍යාවෙන් සෑම වසරකම ප්‍රතිනිෂ්පාදනය වේ. මෙම සාමාන්‍යයෙන් බැහැර වීම පසුගිය වසර තුන තුළ සෑම මාසයකම තෙත් (නිල්) සහ වියළන (දුඹුරු) පෙන්වා ඇත. ඩෙකෑඩ් යනු දළ වශයෙන් දින 10 ක් හෝ ඊට වඩා නිවැරදිව සෑම මසකම තුනකට බෙදා ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේ දේශගුණය සැලකිය යුතු කලාපීය විචලනයක් ඇත – මෙය සිදු කිරීම සඳහා, වර්ෂාපතන විෂමතාවන්හි මාසිකව මාසික විචලනය දෙස බැලිය හැකිය (රූපය 3) – එනම් දිගු කාලීන සාමාන්‍යයෙන් ඉවත්වීම. සිතියම් වඩාත් සූක්ෂ්ම ලෙස පෙන්වන අතර ඒ අනුව විවිධ කලාප සඳහා අර්ථ නිරූපණය කළ හැකිය.
රූප සටහන 3 හි පෙන්වා ඇති මාසික වර්ෂාපතන විෂමතාවන් පෙන්නුම් කරන්නේ මැයි මාසයේ ලැබුණු අධික වර්ෂාපතනය හැරුණු විට වර්ෂාපතනය බොහෝ දුරට 2016 ට වඩා සාමාන්‍ය මට්ටමට වඩා අඩු මට්ටමක පැවති බවයි. 2017 දී මාර්තු, මැයි සහ අගෝස්තු මාසවලදී දිවයිනට සාමාන්‍ය වර්ෂාපතනයට වඩා ඉහළ අගයක් ලැබුණි. වර්ෂයේ ඉතිරි කාලවලදී බොහෝ විට සාමාන්‍ය වර්ෂාපතන තත්ත්වයන් නිරීක්ෂණය කරන ලදී. භූගත නිරීක්ෂණය කළ දත්ත මත පදනම් වූ ප්‍රතිපල (රූපය 3) ඉහත චන්ද්‍රිකා පදනම් කරගත් දත්ත මත පදනම්ව අපගේ සොයාගැනීම් සනාථ කරයි.
පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය සඳහා නියඟ දර්ශක
දිවයිනේ උතුරු මැද පළාතේ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය කලක් ශ්‍රී ලංකාවේ නියඟයේ කේන්ද්‍රස්ථානය විය. මෙය සහල් නිෂ්පාදනයට සහ තවත් බොහෝ භෝග වලට දැඩි ලෙස බලපා ඇත. බොහෝ ජලාශ වියළී යන අතර ලක්ෂයකට අධික පිරිසක් සෘජුවම පීඩාවට පත්වීමත් සමඟ තත්වය වඩාත් උග්‍ර විය. 7 සහ 8 රූපවලින් දැක්වෙන්නේ බලපෑමට ලක්වූ පුද්ගලයින්ගේ බරපතලකම සහ ජලාශවල ගබඩා කිරීමේ හැකියාවයි.
SPI සහ WASP දර්ශකය වැනි නියඟයන්ගේ ආරම්භය, බරපතලකම සහ අවසානය නිර්වචනය කිරීමට පර්යේෂකයන් මෙවලම් ගණනාවක් සකස් කර ඇත. 5 වන රූපයේ දැක්වෙන පරිදි එස්පීඅයි දර්ශකය එහි අර්ථ දැක්වීම සහ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය සඳහා ලැබුණු ප්‍රතිපල පහත දැක්වේ.
SPI දර්ශකය
- ප්‍රමිතිගත වර්ෂාපතන දර්ශකය (SPI) 1993 දී මැකී සහ වෙනත් අය විසින් සංවර්ධනය කරන ලදී. මූලික වශයෙන් විවිධ කාල පරිමාණයන්හි නියඟයන් නිර්වචනය කිරීම සහ අධීක්ෂණය කිරීම සඳහා ය.
- SPI ගණනය කරනු ලබන්නේ මාස n ක චලනය වන කවුළුවක් සඳහා වන අතර, එහිදී n මඟින් වර්ෂාපතන සමුච්චය කාලය, සාමාන්‍යයෙන් මාස 1 සිට 36 දක්වා, මාසික ආදාන දත්ත භාවිතා කරයි.
- අවම වශයෙන් අඛණ්ඩව මාස දෙකක්වත් -1.0 ට අඩු මාස හයක SPI අගයන් සහිත නියඟ සිදුවීම් සලකා බලන ලදී.
- මෙම මිනුම භාවිතා කරමින්, නියඟය ආරම්භය අර්ථ දැක්වෙන්නේ SPI දර්ශක සෘණ වන පළමු මාසය ලෙස ය; දර්ශකය ධනාත්මක වූ විට එය අවසන් වේ.
- එස්පීඅයි භාවිතා කරමින් හඳුනාගත් එක් එක් නියඟ සිදුවීම් කාලය තුළ සමුච්චිත වර්ෂාපතන හිඟ ගණනය කරන ලදී.
WASP දර්ශකය
- WASP (බරින් යුත් විෂමතා ප්‍රමිතිගත වර්ෂාපතනය) දර්ශකය සහ එය පදනම් වී ඇත්තේ මාසික වර්ෂාපතන දත්ත මත පමණි (ලියොන්, බී., 2004). (3-WASP, 6-WASP සහ 12-WASP)
- වර්ෂයේ දී නියමිත වර්ෂයේ මධ්‍ය වාර්ෂික වර්ෂාපතනයේ භාගයට අනුව ප්‍රමිතිගත වර්ෂාපතන විෂමතා.
- ඩබ්ලිව්.ඒ.එස්.පී දර්ශකය -1 සහ -2 අතර නම් එය “මධ්‍යස්ථ වියලි” ලෙසත්, -2 සහ -3 අතර “ඉතා වියලි” ලෙසත්, දර්ශකය -3 ට වඩා අඩු නම් එය “අතිශයින් වියලි” ලෙසත් අර්ථ දක්වා ඇත.
7 වන රූපයේ පහත දැක්වෙන්නේ පොලොන්නරුව සඳහා වූ WASP දර්ශකයේ ප්‍රතිපලලයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ එල් නිනෝ සහ ලා නිනාගේ භූමිකාව
එල් නිනෝ සහ ලා නිනා අවධීන් සඳහා සාමාන්‍ය දේ හා සසඳන විට පසුගිය වසර කිහිපය තුළ ශ්‍රී ලංකාව පුරා වර්ෂාපතනයේ විචලනය සාමාන්‍යය. එල් නිනෝ සහ ලා නිනා අවධි සඳහා සාමාන්‍ය දේ හා සසඳන විට පසුගිය වසර කිහිපය තුළ ශ්‍රී ලංකාව තුළ උෂ්ණත්වයේ විචලනය සාමාන්‍යය. මෙම වෙනස්කම් 6 රූපයේ දැක්වේ.
